ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان زایی

نویسندگان

مجتبی سلیمانی ساردو

دکتری بیابان زدایی، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه جیرفت علی طویلی

دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران عباس علی پور

استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع) سید مصطفی هاشمی

دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

بیابان زایی پدیده ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت های بشری در مناطق خشک و نیمه خشک رخ داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (esas) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده oli ماهواره لندست 8 (سال 2015) استخراج گردید. سپس در هر واحد کاری، شاخص های مربوط به هر یک از معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت بر اساس روش شناسی مدل و نظر کارشناسی ارزش گذاری شد و از میانگین هندسی شاخص های مربوط به هر یک از معیارها، وضعیت بیابان زایی بر اساس آن معیار و از میانگین گیری هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی ترسیم گردید. نتایج حاصل از ارزیابی، دامنه ارزش esas به دست آمده را در محدوده 46/1 تا 72/1 برآورد نمود که بیانگر پتانسیل بحرانی بیابان زایی در منطقه می باشد، به طوری که 3136 و 12299 کیلومتر از وسعت منطقه، به ترتیب در طبقه بحرانی (c2) و (c3) طبقه بندی شده است. اراضی شور و رسی (83/1=esai)، پلایا (78/1=esai) و نواحی ارگ و تپه ماسه‎ای (72/1=esai) بیشترین امتیاز را کسب نموده اند که نشان از حساسیت بالای این نواحی به بیابان زایی می باشد. همچنین دو معیار کیفیت اقلیم و مدیریت بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند، لذا در اولویت قرار دادن این معیارها و افزایش سهم آن ها در خصوص ارائه مدل های منطقه ای و روش های ارزیابی بیابان زایی در منطقه و تدوین برنامه های مدیریتی بیابان زدایی، از ضرورت بیشتری برخوردار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان‌زایی

بیابان‌زایی پدیده‌ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت‌های بشری در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ‌داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می‌گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان‌زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (ESAs) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه‌بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده OLI م...

متن کامل

ارزیابی حساسیت اراضی به بیابان‌زایی با استفاده از رویکرد پویایی سیستم در حوضه آبخیز جازموریان

چکیده: سابقه و هدف: بیابان‏زایی فرایند و وضعیت نهایی تخریب مناطق خشک است. این فرایند با دامنه اثرگذاری در بیش از 100 کشور، زندگی حدود 1 میلیارد نفر از مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و نتیجه تعامل‌های پیچیده در بین عوامل مختلفی همچون تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی است. هدف از تحقیق حاضر، پیش‌بینی اثرات اجرای سناریوهای مدیریتی و اقلیمی بر پدیده بیابان‌زایی با استفاده از رویکرد مدل‌سازی...

متن کامل

ارزیابی حساسیت مناطق به بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs (مطالعه موردی: مک سوخته و روتک سراوان)

سابقه و هدف: بیابان زایی به عنوان یک معضل گریبان گیر بسیاری از کشورها می باشد که در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی به وجود می‌آید. فرسایش بادی از مهم ترین عوامل تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می آید. براساس ارزیابی کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی سازمان ملل، فرایند بیابان زایی آینده 785 میلیون انسان را که در نواحی خشک زندگی می کنند را تهدید می نماید که این تعداد 17/7 درصد از جمعیت جهان ...

متن کامل

ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان­زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره‌برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم‌افزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به...

متن کامل

بررسی نقش تغییرات کاربری اراضی بر بیابان زایی اراضی محدودۀ دریاچه نمک با استفاده از داده‌های دور‌سنجی

به ‌منظور مدیریت بهتر و استفاده بهینه از منابع طبیعی تشخیص به موقع و دقیق تغییرات عوارض سطح زمین تأثیر مهمی بر درک بهتر بین پدیده‌های انسانی و طبیعی دارد. با پایش تغییرات کاربری اراضی در بازه‌های زمانی می‌توان به روند وضعیت محیط طبیعی از قبیل تخریب سرزمین، کاهش توان بوم نظام‌ها (اکوسیستم) و بیابان‌زایی پی برد. پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های سنجنده‌های TM و ETM+ ماهواره‌ای لندست 4، 5 و 7، به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

جلد ۷، شماره ۴، صفحات ۳۱-۴۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023